– Доҕоор, отуҥ үлэтэ улахана бүттэ дии. Сарсын Вера биhиккини Балаҕаннаах өтөҕөр быраҕан биэрбэккин ээ? Дьэдьэннээн көрүллүө этэ. Дьахталлар күн аайы суксуруhуу бөҕө. Дьэдьэни кыайдылар быhыылаах. Уйбаан Огдоото бэҕэhээ туох баар дьонун хомуйан, аҕыйах кэм иһигэр биир биэдэрэлээх киирбит диэтилэр…
– Оо, барахсаттар! Ол 3 киилэлээх оҕо биэдэрэтин 10-наах биэдэрэ курдук кэпсээтэхтэрэ ээ. Ол ыы-кырбас биэстээх-алталаах уу ньыдьыраан аармыйата хомуйбута диэхтээн, – Бүөтүр мас сыыhынан тииhин быыhын анньына-анньына күлэн күһүгүрэтэр.
– Ити кэннэ кэпсээн абыран! Эйиэнэ барыта киhиттэн таhынан… Уонна кыhын барыанньа сиэн дэлбэрийэргэр атын буолуоІ!
– Сөп, сөп! Быраҕыллыа, тугу гынаргыт баарай? Таарыйа Хомустааҕым күрүөтүн тутан кэбиhиэм этэ, сылгы үөрэ була илигинэ.
– Хата, инньэ диэ.
Өссө тугу быhаарсабыт диэбиттии саҥата суох өр олорбохтоотулар.
Ити кэмҥэ тиэргэҥҥэ киирэр олбуор аана кыыкынаан аhыллара иhилиннэ. Чуумпура сыппыт Баатыр ойон тураат, үрэн баргыйа-баргыйа, аан диэки ыстанна.
– Чот! Бу ыт киhини сиэри гынна?! Киэр буол!.. Бачча хойут киммитин аҕалла? – Кэтириинэ чарапчылана-чарапчылана аан диэки кыҥастаста.
Аан айаҕар уhун курбуу уҥуохтаах, аҥаар санныгар үрүсээк сүгэhэрдээх эдэр уол киириэхчэ буола-буола, ыттан куттанан, аантан тутуhан турар.
– Васильевтар манна олороллор дуо? – диэн хаhыытаан ыйытта.
– Манна, манна! Киир, киир! Ити ыт ытырбат, хаhаайымсыйбыта буолар! – Бүөтүр туран, ытын дьарыйа-дьарыйа, уолга утары барда, Кэтириис, билиэн-көрүөн баҕата баппакка, сыыhа-халты үктэнэн кэнниттэн түhүстэ.
– Дорооболоруҥ! – уол иhирдьэ атыллаата, Бүөтүргэ илиитин уунна. Эр дьон кытаанахтык илии тутустулар. Уол тургутардыы Кэтириистээх Бүөтүрү хардары-таары көрдө уонна:
– Мин Дьулус Баhылайап диэммин, – диэтэ.
– Хайаларын оҕото эбитиҥ буолла? Хараҕым сөбүлүү көрөр да билимээри турабын, – диэн Кэтириис саарбахтаабыттыы унаарытта.
Уол дириҥник үөhэ тыынна уонна, аны истиэхтэрэ суоҕа диэбиттии, өрүсүһэн биир тыынынан кутан кэбистэ:
– Мин Пётр Игнатьевич оҕото үһүбүн. Миигин ийэм аҕаҕын булаар диэбитэ, ол иhин кэллим!
– Туох даа?.. – Кэтириис истибитин итэҕэйбэккэ саҥа аллайда. Кэргэнин диэки саҥардыы көрбүттүү чыпчылыҥнаата, харда эрэйэрдии эргичиҥнээтэ.
Бүөтүр соhуйан кэтэҕин тарбанна, кэлиэх-барыах сирин билбэтэхтии, биир сиргэ тэпсэҥнээтэ, тоҕо эрэ нэлэккэйдэммит ырбаахытын кичэллээхтик үөһэттэн аллаарааҥҥа диэки тимэхтэнэн кэбистэ, тылыттан матта…
Төhө өр маннык даллаhан туруохтара эбитэ буолла, верандаттан Вера кыыс өрө умайыктаммыт саҥата табыгаhа суох чуумпуну аймаата:
– Маама, тоҕо тураҕыт?! Крыловтар козалара хаппыыстаны сиэн эрэр!
Саҥата суох, кылгас кэм иһигэр биир сиргэ дөйөн турбут дьон, чиҥ хамаанданы истибиттии, аны оҕуруот диэки ыстаннылар.
Эдэр-эдэр курдук, Дьулус уол күрүө үрдүнэн көтөн, коза аттыгар биирдэ баар буола түстэ. Тугу гыныан билбэккэ, козаны икки аҥыы муоhуттан харбаан аан диэки соһооччу буолла. Коза соhуйан, бээҕиниии түhээт, хара күүһүнэн уолу муоhунан силэйэн олордьу анньан кэбистэ. Тилэх баттаhа сүүрэн кэлбит Кэтириистээх Бүөтүр ый-хай бөҕөтүн түһэрэн, оҕуруоттан козаларын үүрэн таhаардылар.
Дьукку астарбыт илиитин имэринэ-имэринэ, Дьулус туран кэллэ, эргим-ургум көрдө.
Хаhан Бүөтүр бүтэйи бүөлүөр диэри Кэтириис уол аттыгар кэллэ:
– Уу, сатана сүөһүтэ сорбутун сордоон да эрэр. Хата улаханнык тыыппатах быhыылаах. Хайыа, эн илиигин быhа түстүҥ дуо? Ыл, көрдөр эрэ. Маннык гыннаххына ыалдьар да? Суох да? Тостуу суох быhыылаах. Чэ, хата, халымыр соҕус эбит. Барыах, сууйан баран дьуоттаан кэбиhиэхпит.